İnsanların yaklaşık %10’unun yaşamları boyunca belli bir dönemde boyun ağrısı çektiğini belirten Fizyoterapist Marife Tüfekçi, boyun ağrıları hakkında merak edilen soruları yanıtladı.
Boyun Ağrısı hangi bölgelerde hissedilebilir?
Boyun omurgası patolojilerinde ağrı boyundan başa, sırta, göğse, kollara yayılabilir. Bazen kalp üzerinde veya sırtta kalp krizi şüphesi oluşturacak ağrı olabilir.
Boyun ağrısı nedenleri
Çok sayıda faktör boyun ağrısına neden olur. Temel sebepleri şunlardır: Doğumsal anomaliler, tümörler, travma, osteoporoz (kemik erimesi), dejeneratif (yıpranma) bozukluklar (kireçlenme, boyun fıtığı gibi), enfeksiyöz lezyonlar (tüberküloz, bruselloz gibi), yumuşak doku romatizmaları, torasik çıkış sendromları, iltihaplı romatizmalar (romatoid artrit, ankilozan spondilit gibi), psikolojik bozukluklar, iç organlardan yansıyan ağrılar (kalp, akciğer, safra kesesi hastalıkları sonucu).
Ağrı dışındaki diğer belirtiler nelerdir?
Boyun ağrısı dışında çoğu kez tutukluk, uyuşma, karıncalanma, bulanık görme, kulak çınlaması, denge bozukluğu, baş dönmesi, çarpıntı gibi semptomlar da vardır. Tutukluk uzun süreli ise sebebi iltihaplı bir romatizmadır. Uyuşma, karıncalanma şeklindeki yakınmalar sinir kökü sıkışmasının belirtisidir. Boyun hareketleriyle ortaya çıkan bulanık görme, kulak çınlaması, baş dönmesi, denge bozukluğu, çarpıntı, bulantı boyun patolojilerinde çok nadir gözlemlenen semptomlardır.
Boyun ağrısı sıklığı nasıldır?
İnsanların yaklaşık %10’u yaşamları boyunca belli bir dönem de boyun ağrısı çekerler. Boyun ağrısı yalnızca boyuna lokalize olabileceği gibi kol ağrısı eşliğinde de olabilir. Boyun ve kol ağrılarının yaklaşık üçte biri tekrarlar. Bel ağrısına kıyasla boyun ağrısının sıklığı daha az ve çok az sakat bırakıcıdır.
Boyun kireçlenmesi (Servikal Spondiloz)
Boyun omurgasını oluşturan yapıların bozulması neticesinde oluşan ve buna bağlı sinir ve damar bozukluklarını da içeren klinik tablodur. Tıpta servikal spondiloz, servikal artroz diye adlandırılır.
Boyun kireçlenmesinin sebepleri nelerdir?
Yaşlanma, günlük içindeki stres, boyun hareketleri ve pozisyonları, makro ve mikro travmalar DİSKin yapısını ve beslenmesini bozmaya ve sonunda değişik derecelerde diski dejenere etmeye yönelik etkenlerdir. Irsi, çocuklukta geçirilen enfeksiyonlar ve bağışıklık sistemindeki bozukluklar da disk dejenerasyonu yapan etkenler olabilir
Boyun kireçlenmesinin semptonları nelerdir?
Belirtiler 18 itibariyle görülebilir ve sıklığı yaşla artar. 50 yaşından sonra iyice belirginleşir. Temel belirti ve bulgular boyun ağrısı, tutukluk, kas spazmı, hassasiyet ve hareket kısıtlılığıdır. Ağrı boyundan başa da yayılabilir. Spondiloza bağlı Sabah tutukluğu kısa sürelidir. Çoğunlukla kısa sürede geçer. Sinir kökü basısı olduğu zaman kola yayılan ağrı, uyuşma, karıncalanma, soğuk veya sıcak hissi, iğnelenme olur.
Omurilik basısı olursa yürümede zorlanma olabilir. Boyundan beyine giden damarların bası altında kalmasıyla baş dönmesi, kulak çınlaması, bulanık görme, baş ağrısı ortaya çıkabilir.
Boyun kireçlenmesi tedavisi
Servikal spondilozlu hastaların çoğu ameliyatsız bir şekilde tedaviyle iyileşir. Bele kıyasla boyunda daha kısa sürede ve daha başarılı sonuçlar alınmaktadır. AKUT ağrılı dönem tedavisi dinlenme, korseleme, yüzeyel ısı ve ilaçları içerir. Servikal omurganın dinlenmesini sağlamak, hareketlerini kısıtlamak ve boyuna binen başın ağırlığını azaltmak için servikal korse kullanılabilir. Korseliyken atrofiyi engellemek için egzersize zaman yitirmeden geçilmelidir.
Ağrılı bölgelere yapılan lokal enjeksiyon ağrı ve spazmın iyileşmesine yardımcı olabilir. Subakut ve kronik dönemde yüzeysel ısıtıcılarla birlikte derin ısıtıcılar da uygulanır. Isı vazodilatasyon yaparak ve kan akımını artırarak dokunun beslenmesini ve metabolik artıkların atılmasını kolaylaştırır. Böylece bir taraftan kas spazmını ve ağrıyı azaltırken bir taraftan da doku tamir sürecini başlatarak nüksleri geciktirir. Isı fibröz dokuların esnekliğini artırarak, birlikte uygulandığında traksiyonun etkisini ve hastanın traksiyona dayanımını artırır. Hem akut hem de kronik ağrılı hastalarda TENS gibi alçak frekanslı akımların analjezik ve trofik etkilerinden yararlanılır.
Boyun ağrılı hastalarda sıkça verilen bir tedavi olmamakla birlikte masaj ağrılı kas spazmını hafifletir, dolaşımı artırır, kontraktürleri ve yapışıklıkları mobilize eder ve hastaya psikolojik bir rahatlık verir. Manipulasyonla dramatik iyileşme sağlanabilir. Egzersizler hastanın kendini en iyi hissettiği saatlerde yapılmalıdır. Egzersiz öncesi sıcak uygulama, kas gevşetici ve analjezik ilaç verilmesi egzersizin daha iyi tolere edilmesine yardımcı olur. Tekrarların önlenmesi için fizik tedavi yanında hasta eğitilmelidir. Hasta eğitimi postür ve günlük yaşam aktivitelerini içerir.
Boyun zorlanması nedir ve tedavisi nasıl olmalıdır?
Travmalar ve kötü postür sonucu oluşan boyunda lokal ağrı ve tutuklukla karakterize bir klinik tablodur. Halk içinde ters hareket yapmak diye tabir edilen harekette bulunmak, sportif aktiviteler, daktilo yazmak, Kitap okurken yapıldığı gibi boyunu uzun süre sabit konumda tutmak, yatarak televizyon seyretmek, uygun olmayan yastık ve yatakta yatmak gibi nedenler zorlanmaya (servikal strain) yol açabilir.
Boyunun arkaya doğru normal eğriliği kas spazmı nedeniyle düzleşir. Hareketler ağrılı ve kısıtlıdır. Radyolojik tetkikler genellikle normaldir. Patolojinin yumuşak dokuda ve kalıcı değişikliklerin başlangıç döneminde olduğu düşünülür. Servikal strain kısa süreli istirahatla düzelebilirse de ağrı kesici, iltihap giderici ilaçlar ve kas gevşeticiler vermeyi gerektirebilir. Ağrı ve kas spazmının azaltılmasında, fizik tedavi araçları oldukça yararlıdır. Tekrarların önlenmesi için kötü postür düzeltilmeli ve kas gücünü arttırıcı egzersizler verilmelidir.
Boyun fıtığı tedavisi
Omurgada meydana gelen fıtıkların %95’i belde, %3-4’ü boyunda gözlemlenir. Ani başlayan boyun ve kol ağrılarından şikayet edilir. Ağrı ile birlikte uyuşma ve karıncalanma bulunabilir. Ağrı boyun hareketleri, öksürme ve hapşırmayla şiddetlenir. Boyun fıtığı tedavisine korse, lokal enjeksiyon, ilaç ve egzersizle başlanır. Belirtileri geçmeyen hastalara fizik tedavi uygulanır. Ozon boyun fıtığında etkili olabilir.
Fizik Tedavi Yöntemleri
Boyunda kireçlenmeler, boyun fıtığı, romatizmal hastalıklar, kas zorlanmaları gibi durumlarda boyundaki kas spazmını çözmek, ağrıları azaltmak, boyun bölgesinin, hareket açıklığını arttırmak için kullanılan çeşitli fizik tedavi rehabilitasyon ve egzersiz yöntemleri bulunmaktadır.
Kontrolden sonra hastalığın teşhisi konan ve fizik tedavi seanslarına alınmasına karar verilen hastalar ortalama 2 veya 3 haftalık seanslara alınırlar. Bu seanslara başlayan hastaların ağrılı bölgelerine ağrı kesici elektrikli akımlar, vakumlu tedaviler, derin dokulara etki eden ultrason gibi tedaviler, sıcak uygulamalar, traksiyonlar, egzersizler uygulanır. Bu uygulamalar 1 saat kadar sürer, hastaya evde kendisinin de yapmasını uygun gördüğümüz egzersizler de tarif edilir. Seans süresince ve seansların sonunda hasta tekrar hekim tarafından değerlendirilir
Boyun ağrısından kurtulmak ve yakalanmamak için şu önerilere uyulması gereklidir:
• Dik oturun ve dik yürüyün.
• Otururken belinizi ve boynunuzu destekleyin. Çalışırken masaya ve tezgaha yakın oturarak başınızı eğmeden veya aşırı yukarıya kaldırmadan nötral konumda tutun.
• Koltuğa veya çekyata uzanarak televizyon seyretmeyin.
• Bilgisayar monitörünü göz hizasına göre ayarlayın. Uzun süre bilgisayar başında kalmayın.
• Yastık çok yüksek veya çok alçak olmamalı. Sırt üstü yatarken boyun arkasındaki boşluğu yastıkla doldurun. Yan yatarken yastığı boyun köküne çekin.
• Yüzüstü yatmayın.
• Boynunuzu uzun süre aynı pozisyonda tutmayın. 20-25 dakikada bir hafif boyun hareketleri yapın.
• Boyun ve sırt kaslarını gevşek tutmaya çalışın.
• Düzenli egzersiz yapın.
Boyun ağrısı için hangi egzersizler, ne sıklıkta yapılmalı?
Boyun ağrısında yapılacak egzersizler kişiye göre değişir. Hekimin yönlendirmesine göre egzersizler sabah ve akşam 10’ar kez tekrarlanır. Her hareket 10 sayıncaya kadar sürdürülür ve hareketten sonra yaklaşık 20 sayıncaya kadar dinlenilir. Egzersiz sırasında veya sonrasında ağrı oluyorsa hekime danışılması gerekir.
Boyun ağrılarının tanısında hangi tetkikler kullanılır?
Görüntüleme yöntemleri (düz grafi, bilgisayarlı tomografi, MR, ultrasonografi), sintigrafi, elektrofizyolojik yöntemler (EMG) ve laboratuvar tetkiklerinden yararlanılır.
Yorumlar
Yorum Gönder